مقدمه :
این مقاله کاملترین مقاله ای است که می توانم درباره ی اثار مخرب بازی های رایانه ای و تاثیرات انها بر تمام جهات زندگی فرد برای شما اماده کنم بخش های از این مقاله از تجربيات شخصی خودم و برخی دیگر از سخنان روانشناس ها و پزشکان بزرگ دیگر اثبات شده است .
بازی رایانه‌ای نوعی سرگرمی تعاملی است که توسط یک دستگاه الکترونیکی مجهز به پردازشگر یا میکرو کنترلر انجام می‌شود. بسیاری از بازیهای رایانه‌ای به دلیل تولید تصویر متحرک با قابلیت نمایش روی صفحه تلویزیون یا نمایشگر رایانه، بازی ویدیویی نیز محسوب می‌شوند. تعداد مخاطبان بازیهای رایانه‌ای در سال‌های گذشته افزایش چشم گیر داشته و این بازیها به یکی از پر هوا دار ترین سرگرمی‌های موجود تبدیل شده‌اند. تأثیر گذاری بالای هر گونه بازی روی مخاطب، این بازیها را به یک ابزار با استعداد بسیار بالا برای آموزش، آگهی، ترویج مذاهب، سو استفاده سیاسی، شستشوی مغزی و… تبدیل کرده‌است. بسیاری از دولت‌ها بازیهای رایانه‌ای را به دلیل احتمال تحریک کودکان و نوجوانان و ترویج خشونت محدود کرده‌اند[*]
بله همان طور که منتقدین ویکی پدیایی می گویند بازی های رایانه ی ای ابزاری برای سرگرمی و پشت سر گذاشتن وقت است که ممکن است هر انسانی را به خود جذب کند.
ایا در بازی های رایانه ای نوعی سیاست وجود دارد؟
جواب این سوال در شرایط خاص متفاوت است به طور مثال بعضی بازی ها جنبه ی اموزشی دارند و سعی می کنند چیزی را به مخاطبین اموزش دهند اما بعضی دیگر ممکن است از تبلیغات سیاسی و نظامی ویژه ای برخوردار باشند و کاملا جنبه ی سیاسی به خود بگیرند.
البته خیلی از مطبوعات و اثار کتابی در این بازی توصیفاتی را به عمل اورده اند که نمونه ان را در قسمت زیر می خوانیم :
*به گزارش خبرگزاری موج – بسیاری از بازیهای کامپیوتری که امروزه تولید می‌شوند دارای پیام و نقش سیاسی هستند. بازیکنان در این نوع گیم‌‌ها در مسائل اجتماعی و سیاسی مشارکت می‌کنند و به این ترتیب به روشهای اداره کشور توسط حاکمان اعتراض می‌کنند*
البته بازی های رایانه ای خیلی بخش ها و قسمت ها دارد که هر کدام از این قسمت ها ممکن است مضرات و سود های خود را داشته باشند به طور مثال نگاهی به بازی های انلاین بیندازید .زمانی که این بازی ها به صورت رسمی وارد ایران شدند و جای خود را در گیم نت ها پر کردند خیلی از جوان ها و نوجوانان به طرف ان جذب شدند و این باعث شد که نیمی از وقتشان صرف بازی هایی شود که هیچ سودی برای انها ندار البته زمانی که ما هم کوچکتر بودیم پا در چنین مکان هایی می گذاشتیم .البته من نمی گویم که بازی های گیم نتی سراسر ضرر دارند و سودی در انها نیست بلکه من سعی دارم بگویم که این دسته از بازی ها هیچ اغاز و پایانی ندارند و فقط یک سیر خطی را طی می کنند.
نیک وادامز Nick Wadhams از کندین پرس در فوریه 2003 در مقاله‌ای که آسوشیتد پرس آن را از نیویورک با عنوان «فضای سیاسی» مخابره کرده بود نوشت: روزهایی که گیم‌های آنلاین فقط به منظور تفریح و وقت گذرانی طراحی شده بودند سر آمده است.
یکی دیگر از بدترین مضرات بازی های رایانه ای چاغی و اضافه وزنی است که جوانان به ان مبتلا هستند . زمانی که فردی یک بازی رایانه ای را بازی می کند هیچ حرکتی ندارد و فقط روی صندلی و میز کامپیوتر خود نشسته و از مفاصل انگشتان و دست هایش برای گرفتن دسته ی بازی یا صفحه کلید استفاده می کند به همین دلیل است که دیگر اجزای بدن کاملا بی تحرک می مانند.
به نقل از روزنامه ی رسالت در این باره :
*در شيوع چاقي فقط بي تحركي نقش ندارد. بسياري از افراد هنگام انجام بازيهاي رايانه اي خوراكي هايي مي خورند كه معمولاسالم نيست.
مطالعات نشان مي دهد كودكاني كه بازي هاي ويدئويي انجام مي دهند چاق تر از همسالان خود هستند كه به روش هاي ديگر خود را سرگرم مي كنند. محققان مي گويند اين بازي ها در بروز اختلالات اجتماعي، از چاقي گرفته تا فروپاشي ارتباطات خانوادگي، بي قيدي در امور اخلاقي و تمايل به خشونت، نقش دارند. بر همين اساس، پژوهشگران به والدين توصيه كرده اند مدت زمان تماشاي تلويزيون و انجام بازي هاي رايانه اي را به كمتر از دو ساعت در روز محدود كنند
چاقي در جهان بخصوص در كودكان، همه گير شده و در كشورهاي غربي افزايش يافته است. چاقي، افزايش ابتلابه ديابت، بيماري قلبي و ساير بيماري ها را در پي دارد. كم تحركي و پر خوري، هم در كودكان و هم در بزرگسالان در بروز چاقي نقش دارد. محدود كردن زمان استفاده از تلويزيون يا بازي هاي رايانه اي و ويدئويي، كودك را وادار مي كند به سرگرمي هاي پر تحرك تري بپردازد.
كارشناسان از بزرگسالان مي خواهند خود در اين زمينه الگوي كودكان باشند و والدين گردش هاي خانوادگي ترتيب دهند كه در آن فعاليت بدني نيز گنجانده شده باشد*
و زمانی که پزشکان و متخصصان در این باره تحقیقاتی را به عمل اورده اند نتیجه ی زیر بدست امد که در مجله ی پزشکان به ان اشاره شده است:
*محققان مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، با بررسی ۵۰۰ فرد بالغ ۱۹ تا ۹۰ ساله دریافتند، کسانی که بازی های ویدئویی و رایانه ای را پیاپی استفاده می کنند، نمایه توده بدنی (بی ام آی) بالاتری دارند.
این محققان افزودند: این افراد بیشتر از دیگران در معرض خطر چاقی قرار دارند.
این بررسی همچنین نشان می دهد، میزان سلامت روانی آنان کمتر از دیگر بالغان است
محققان هشدار دادند: این روش زندگی غلط است و به سلامت جسمی و روحی فرد، صدمه می زند*
ایا تا به حال به این فکر افتادید که خیره شدن مدام به مانیتور و دیگر نمایش گرها که به عنوان خروجی بازی های رایانه ای را نمایش می دهند تا چه حد می توانند برای چشم شما مضر باشند بله مشکلات بینایی هم جزئی از این مشکلات است که واقعا تاوان را به همراه خواهد داشت. به نقل از اخبار یکی از کانال های جمهوری اسلامی ایران در این باره خبری گرداوری شد که به ترتیب زیر است :
*چون کودکان در هنگام بازی مدام به صفحه کامپیوتر خود خیره می‌شوند چشمانشان از نظر بینایی دچار عوارض می‌شود. به اعتقاد پزشکان، کودکانی که به مدت طولانی از رایانه استفاده می‌کنند در معرض خطر نزدیک بینی قرار می‌گیرند. ۱-فاصله صفحه نمایشگر و چشم کودک، از ۲۸ – ۱۸ اینچ کمتر نباشد. ۲-صفحه نمایشگر رایانه بهتر است کوچک باشد. ۳-نور صفحه نمایشگر کم باشد. ۴-چشم‌ها باید مسلط به صفحه رایانه باشد. ۵-روشنایی اتاق به نحوی تنظیم گردد که زنندگی نور صفحه رایانه به حداقل برسد. ۶-برای صفحهٔ نمایشگر از پوشش استفاده کنید*
البته از نظر روانشناسی این مورد قابل بازبینی است که با امدن دنیای مدرن به دنیای امروزی بچه ها دیگر با بازی های خیابانی و بازی های قدیمی و سنتی ایرانی هیجان زده نمی شوند و در این نوع بازی ها هیجانی را نمی بینند پس یکی از دلایل رو اوردن به چنین بازی هایی همین مورد خواد بود.
یکی از روانشناسان بزرگ ایرانی دکتر مدرسی در همین باره با شبکه ی خبری صداقت مصاحبه ای داشته که خلاصه ای از ان را در سطر زیر شاهد هستید :
*تبدیل شدن زندگی های سنتی به آپارتمانی موجب گرایش بیش تر کودکان به بازی های رایانه ای شده است، این بازی ها سرگرمی زیادی برای آن ها ایجاد می کنند اما روابط اجتماعی فرد را کاهش می دهند، بازیهای رایانه ای سبب کاهش تمرکز کودکان بر درس شده و اگر کودک قبل از بازی با رایانه مطالعه داشته باشد، در یادآوری مطالب دچار اختلال می شود؛ همچنین محدود بودن روابط افراد در خانواده ها سبب شده است که بچه ها گرایش بیشتری به بازی های رایانه ای داشته باشند و به بی حسی روانی دچار شوند
مدرسی در بخش دیگری از سخنان خود می‌گوید: برخی بازی های رایانه ای پرخاشگری را به فرد آموزش می دهند كه استفاده زیاد از این بازی ها سبب می شود که کودک به فردی منزوی تبدیل شود ولی از سویی ایجاد کردن چالش ذهنی، توسعه خلاقیت در کودک، افزایش حس کنجکاوی و خیال پردازی، افزایش قدرت تصمیم گیری، تخلیه هیجانی، افزایش حس خیرخواهانه و یاورانه عمل کردن از مزایای استفاده از بازی های رایانه ای محسوب می‌شود.*
مورد بعدی که از اهمیت بیشتری نسبت به بخش های دیگر برخوردار است درجه ی سنی بازی های رایانه ای است که پدر و مادر ها باید به ان توجه زیادی داشته باشند .البته این مورد در ایران ابدا رعایت نمی شود به همین دلیل عنوان کردن این موضوع خیلی خنده دار به نظر می رسد .بر پشت هر بازی درجه ی سنی ان مشخص شده است و این علامت نشان دهنده ی این است که بازی از چه محتوا و صحنه هایی برخوردار است به همین دلیل زمانی که می خواهید بازی رایانه ای را بازی کنید که بر روی ان درجه ی بالای 18 سال چسبانده شده حداقل سعی کنید از انجام چنین بازی هایی در جلوی بچه ها خودداری کنید.
*به اعتقاد پزشکان ایتالیایی و بعضی کشورهای دیگر اروپایی، مقصران اصلی، والدین هستند که فرزندان خود را برای ساعت های طولانی در مقابل تلویزیون، کامپیوتر و ویدئو گیم، یا فیلم های ویدئویی رها می کنند*
*كوروش رحیمی ، یك كارشناس فناوری اطلاعات دراین باره به خبرنگار شبکه خبری صداقت گفت: والدین باید تا حدی با بازیهای رایانه‌ای آشنا باشند و بدانند هر بازی برای چه سنی است كه در این زمینه والدین می‌توانند از کاشناسان کمک بگیرند و در خرید بازیهای رایانه‌ای فرزندشان را راهنمایی کنند.
وی با بیان اینكه بسیاری از بازیهای رایانه‌ای آسیب‌هایی را به همراه دارد گفت: خانواده‌ها باید از بازیهای رایانه‌ای مخرب برای فرزندشان صحبت کنند و آنها را از تاثیرات بدی كه می تواند برخی از این بازیها داشته باشد آگاه سازند.
وی در ادامه با بیان اینكه بسیاری از بازیها ی رایانه‌ای تاثیراتی را بر خانواده‌ها خواهد داشت گفت: چیزی كه اخیراً بر تعداد طرفداران این بازی ها افزوده قیمت مناسب آنها برای مصرف كننده است و علاوه بر این چون كودك و نوجوان خود اجرا كننده است و همراه با سایر شخصیت های بازی درگیر ماجراهایی می شود برای او بسیار جذاب است كه این شخصیت‌ها توسط تولید كننده و طراح بازی برای او در نظر گرفته شده است*
البته برخی از سایت ها از جمله ویکی پدیا هم برای این مشکل راه حل هایی توصیه می کند :
والدین باید تا حدی با بازیهای رایانه‌ای آشنا باشند و بدانند و که هر بازی برای چه سنی است. والدین در این زمینه می‌توانند از کارشناسان کمک بگیرند.
والدین استفاده از بعضی بازیهای رایانه‌ای را برای فرزندان خود مجاز کنند.
در خرید بازیهای رایانه‌ای نهایت دقت را به عمل اورند و با فرزندانشان هنگام خرید بازی همراه باشند.
از دیگر تاثیرات منفی روانشناسی بازی های رایانه ای و مجازی شخصیت زدگی است به این معنا که وقتی بازی کن بازی را پیش می برد ان چنان مجذوب شخصیت اصلی بازی و داستان می شود که حتی طرز حرف زندش را هم با طرز صحبت و مکالمه ی شخصیت اصلی و مجازی در بازی یکی می کند(گویا -ای تی)
در بیشتر بازی های حال حاضر شخصیت های اصلی در بازی بسیار جدی و خشن هستند و تمام صفات بد در انها تعریف شده است به همین دلیل الگوی یک نوجوانی که بازی کردن برای او تازه و جذاب است مسئله ساز خواهد بود.
حال به بحث در مورد مضرات فیزیکی بازی های رایانه ای می پردازیم که بیشتر از همه روی مهمترین عضو بدن یعنی چشم ها تاثیر می گذارد :
به نقل از شبکه ی خبری صداقت و نظر یکی از پزشکان در خصوص بیماری عمومی نو جوانان می بینیم که :
*بسیاری از كاربران بازیهای رایانه‌یی از خستگی چشم، پایین‌آمدن انرژی بدن، كندشدن تصمیمات و مواردی از این قبیل شكایت می‌كنند، در این مورد نتایج یك تحقیقات نشان می‌دهد هیجان‌های رایانه‌یی می‌تواند به تخریب یا كندی عملكرد ذهنی كاربر منجر شود؛ اعتیاد به بازیها، پرخاشگری، شرط‌بندی،كم‌شدن علاقه به فعالیت‌های بدنی،فرار از مدرسه، دزدی برای تهیه پول بازی، صرف پول تغذیه برای بازی،گوشه‌گیری و آسیب‌دیدن بینایی كاربران و ده‌ها تاثیر مخرب دیگر از عوامل اعتیاد به بازیهای رایانه‌یی است؛ اما تحقیقات انجام شده حاكی از آن است كه كودكان، جوانان و والدین نسبت به بازیهای ویدیویی رایانه‌یی در مجموع دید مثبتی دارند*
مورد بعدی لطمه ای است که فرزندان نسبت به درس و تحصیل با ان روبرو هستند .اعتیاد زیاد به بازی های رایانه ای باعث شده فرزندان و دیگر افراد معتاد شده به این دنیای مجازی نسبت به درس و تحصیل کاملا بی حوصله شوند و دیکر نتوانند به راحتی با ان کنار بیایند
عوامل بسیاری باعث افت تحصیلی می‌شود. شاید بتوان گفت هر چیزی که ذهن دانش آموزان را درگیر واز مسیر آموزش منحرف کند، یکی از عوامل افت تحصیلی است.با خصوصیت‌هایی که برای بازیهای رایانه‌ای نام بردیم بدون شک آنها از عوامل مؤثر در افت تحصیلی محسوب می‌شوند. چرا که وقت زیادی از دانش آموز را اشغال می‌کنند و فکر و ذهن او را درگیر مسایل غیرآموزشی می‌کنند. راه حل: باید والدین و معلمان برنامه ریزی درستی در جهت استفاده کودکان و نوجوانان از بازیهای رایانه‌ای در امر آموزش داشته باشند.
اعتیاد به بازیهای رایانه‌ای یکی از خطرناک ترین اثرات منفی بازیهای رایانه‌ای ” اعتیاد “ به این بازی هاست که بیش از هر چیز کودکان و خصوصاً نوجوانان را تهدید می‌کند. این تهدید آن قدر جدی است که گاه منجر به مرگ می‌شود
(ویکی پدیا)
از دیگر مضرات بازی های رایانه ای و در کل سیستم های بوجود اورنده ی سرگرمی مانند کنسول های بازی باعث می شوند نوجوانان از والدین خود فاصله بگیرند و از دنیای واقعی به سمت دنیای ماشینی و مجازی سوق پیدا کنند.
به نقل از روزنامه ی افتاب : با توجه به این که زندگی در کشور ما نیز به طرف ماشینی شدن پیش می رود و در بعضی خانواده ها زن و مرد شاغل هستند و یا بعضی از مردان بیش از یک شغل دارند، خود به خود روابط عاطفی و در کنار هم بودن خانواده کمتر شده و عده زیادی از این وضع و وجود تلویزیون به عنوان جعبه جادویی که باعث سرد شدن روابط خانوادگی شده ناراضی هستند و حالا نیز جعبه جادویی دیگری یا جاذبه سحرآمیزتری به نام رایانه اضافه بر این وضعیت شده و مشکلات را دو چندان کرده است.
باید این مطلب را هم ذکر کنم که در برخی موارد بازی کردن ابزار و وسیله ای برای اموزش دادن است و اگر در این جهت و به این دید به ان بنگریم ارزش ان را کاملا مثبت ارزیابی خواهیم گرد.
برخی بازی های موجود در بازار مانند بازی های استراتژیک باعث می شوند ذهن مخاطب نسبت به مسایل و ایجاد یک راه حل مناسب برای بازی کردن تا حدی باز شود و این گونه بازی ها به بازیکن این را می فهمانند که برای موفقیت و پیروزی باید صبر داشت و از شکست ها درس گرفت.
از نظر من یکی از بازی هایی که بیش از 70 درصد ان اموزشی است بازی The Sims است که با گیم – پلی خلاقانه اش نظر همه را چه از کوچک تا بزرگ به خود جلب کرده است.
برخی از بازی های دیگر هم برای سلامتی مفید هستند و باعث می شوند بازیکن در هنگام بازی کردن انها به حرکت و جنب و جوش وادار شود .بهترین مثال در این باره بازی Wii Sport است که برای کنسول نینتندو و کنترل های ان طراحی و ساخته شده است.
بیش از ۵/۲ میلیون نوجوان و جوان بریتانیایی موفق شدند با انجام بازی‌هایی نظیر Guitar Hero، Singstar و Rock Band، استفاده از آلات موسیقی واقعی و آهنگ‌سازی را به صورت کامل و عملی یاد بگیرند. این بازیهای کامپیوتر اثر فوق‌العادی روی یادگیری کودکان دارند و توانسته‌اند استفاده از آلات موسیقی و نت‌ها را به طور صحیح و دقیق به آنها آموزش دهند. محققان بر پایه آخرین مطالعات خود دریافته‌اند، ۱۹ درصد نوجوانان و جوانان بریتانیایی که هم‌اکنون توانایی استفاده از آلات موسیقی و نواختن آنها را دارند، از این بازیها استفاده کرده‌اند. از ۱۲ میلیون نوجوان بریتانیایی که سن آنها بین ۳ تا ۱۸ سال است، بیش از ۵۰ درصد از بازیهای کامپیوتری موزیکال استفاده می‌کنند.(منبع :مجله ی Computers in Human Behaviour )
ایا تا به حال به این فکر افتاده اید که بازی هایی هم هستند مه مختص نابینایان ساخته شده باشند این هم یکی از محسنات و نو اوری هایی است که در زیر شاخه ی بازی های رایانه ای قرار دارد به نقا از ویکی پدیای فارسی داریم :
*این بازی رایانه‌ای مختص نابینایان با استفاده از محیط مجازی-لامسه‌ای جدید توصیف می‌شود.این محیط شامل اینترفیسی جدید است که با قرار گرفتن دو انگشت فرد معلول، تقابل دو طرفه‌ای ایجاد می‌نماید. مدل سازی هندسه‌ای وجود دارد که افراد را قادر می‌سازد از طریق حس لامسه‌ای و بازخورهای صوتی، اشیائ سه بعدی تولید شده توسط کامپیوتر ر ا محل یابی کرده و با آنها تقابل داشته باشد.بدین ترتیب می‌توان تاثیرات روانی و اجتماعی همچون حس خود باوری و خود اتکایی را در آنها بارور ساخت*
بازیهای رایانه‌ای یکی از سرگرمی‌های نسل امروز و یکی از پدیده هایی است که در برابر ان اصلا نمی توانم مقاومت کنم و این امر مرا الوده ی خود کرده است.
منبع: (گویا -ای تی)
- * ویکی پدیا[↑]
