بازيهاي رايانهاي امروزه کاربردهايي علاوه بر سرگرمي دارند. بازي هاي آموزشي که در اصطلاح به آنها بازيهاي جدي گفته مي شود امروزه نقش تاثير گذاري در آموزش هاي الکترونيک دارند و کاربران به استفاده از اين چنين بازي هايي روي آوردهاند. بازي هاي استراتژيک تاريخي هم ميتوانند نقشي آموزشي را براي کاربرانشان ايفا کنند و در قالب بازي رايانهاي اطلاعات تاريخي مفيدي را در اختيار آنها قرار دهند. همچنين تکنولوژيها و ايده هاي جديد همانند عينک سه بعدي ريفت که امکان شبيه سازي دقيق واقعيت در دنياي مجازي را به کاربران مي دهد، مي توانند به عنوان وسيلهاي براي آموزش، تحقيق و بازسازي موقعيت هاي مختلف استفاده شود.
بازي هاي جدي(Seroius Games) همانند بازي شبيه ساز نظامي «آمريکنز آرمي(American’s Army)» به شبيهسازي محيط آموزش فنون نظامي سربازان امريکايي ميپردازد و به صورت ديجيتالي کاربران را با محيط نظامي آشنا ميکند. همچنين اين بازي، اطلاعات کلي در باره نحوه پانسمان زخم و يا نحوه استفاده بهينه از سلاح را به کاربران آموزش ميدهد. ديگر بازي جدياي که مي توان به آن اشاره کرد بازي «استاپ ديزستر(Stop Disaster)» است که در آن نکاتي درباره نحوه رفتار هنگام وقوع بلاياي طبيعي به کاربران آموزش داده ميشود. نکات ايمني مختلفي در اين بازي به افراد آموزش داده ميشود و حتي نحوه جمع آوري وسايل مورد نياز در هنگام وقوع بلاياي طبيعي نيز به کاربران توضيح داده ميشود. بازيهاي جدي به راحتي و با دقت بسيار خوبي مي توانند به عنوان وسايل آموزشي يا کمک اموزشي مورد استفاده قرار بگيرند و نتيجهاي که اين بازي ها تا به امروز در بر داشته اند بسيار مثبت ارزيابي شده است.
استفاده آموزشي در کنار بحث سرگرمي بازيهاي رايانهاي باعث مي شود اهميت اين صنعت براي هر دولتي بيشتر شود و به همين خاطر هر کشوري ميخواهد در اين صنعت پيشرفت کند و در کنار بدست آوردن سرگرميهاي مفيد و آموزش، به تبليغ فرهنگ کشور خودش بپردازد. بازيهاي رايانه اي در کنار اينکه مي توانند هويت کشورها را به نمايش بگذارند، در عين حال مي توانند به عنوان صنعتي درآمد زا عمل کنند و باعث انباشت سرمايه شوند. تمامي کشورهاي جهان به منظور دستيابي به چنين امتيازاتي سعي دارند تا در رقابت پيشروانه در اين صنعت نوين از ديگران عقب نمانند.
اما جمهوري اسلامي ايران به دليل اعمال تحريمهاي ظالمانه از داشتن امتياز دسترسي به آخرين تکنولوژيهاي روز در اين صنعت محروم شده است. شرکتهاي بازيسازي و مبدعان تکنولوژيهاي جديد به خاطر تحريمهايي که آمريکا بر عليه ايران وضع کرده است، حاضر به همکاري با تيمهاي ايراني نيستند و در خيلي از موارد حتي دسترسي کاربران معمولي به تکنولوژيها و موتورهاي پايه را محدود کردهاند. از جمله تحريمهايي که در صنعت بازيهاي رايانهاي بر عليه ايران به وجود آمده است، تحريم استوديوي بازيسازي بليزارد(Blizzard) بود. بليزارد بنا بر حکم تحريم آمريکا، حق استفاده کاربران ايراني را از تمام محصولاتش گرفت و در اقدامي، از دسترسي اکانتهاي کاربران ايراني به سايت اين استوديو جلوگيري کرد. کاربران ايراني ديگر نمي توانستند وارد سايت اصلي استوديوي بازيسازي بليزارد شوند و همچنين ديگر نميتوانستند به بازي بپردازند. بليزارد يکي از محبوبترين استوديوهاي بازيسازي است که سري بازي «وارکرفت(Warcarft)» را در کارنامه خود دارد. بليزارد در ابتداي اين اقدام خود با بياني مزورانه اعلام کرده بود که اين جمهوري اسلامي ايران است که از دسترسي کاربران به سايت و بازيهاي اين استوديو جلوگيري کرده است اما کاربران با ارائه مدارک ثابت کردند که اين استوديو خودش از اين دسترسي جلوگيري کرده و سعي دارد ايران را مقصر جلوه دهد.
علاوه بر استوديوي بازيسازي بليزارد، شرکت بازيسازي «الکترونيک آرتز(Electronic Arts)» نيز در اقدامي مشابه، دسترسي کاربران ايراني را به تمام محصولات خود ممنوع اعلام کرد و کاربران ايراني ديگر نميتوانستند وارد سايت اصلي اين شرکت شوند و يا اينکه اطلاعات مربوط به بازيهاي آن را دريافت کنند.
البته اين تحريمها، شرکتها و استوديوهاي بازيسازي را نيز متضرر کرد، چرا که باعث ميشد بخشي از مشتريان خودشان را از دست دهند اما اين تحريمها با هدف جلوگيري از آشنايي کاربران ايراني با آخرين تکنولوژيها و يا گرفتن ايدههاي جديد از طريق اين بازيها اعمال شدهاند. بازيهاي رايانهاي به طور کلي حاوي ايدهها و داستان پردازيهاي خاصي هستند که کاربران در روند بازي با آنها آشنا ميشوند و ميتوانند با استفاده از ايدههايي که از يک بازي گرفتهاند، بازي يا نرم افزاري بهتر را طراحي کنند. در کنار جلوگيري دسترسي کاربران ايراني به بازيهاي رايانهاي از پيش ساخته شده، برخي موتورهاي پايه بازي (عنصر اصلي در ساخت بازي ميباشد) نظير «فراست بايت(Frost Byte)» نيز که توانستهاند بازيهايي با گرافيک بالا را در کنار اجراي روان به ارمغان بياورند، کاربران ايراني را تحريم کرده اند و کاربران با آي پي هاي ايران نميتوانند اطلاعات مربوط به اين موتورهاي پايه را بدست آورند و يا اينکه بخواهند نمونه از پيش طراحي شده اين موتور پايه را دريافت کنند.
چنين اقداماتي باعث ميشود تا کاربران ايراني نتوانند با آخرين تکنولوژيها و موتورهاي پايه آشنا شوند و آخرين اخبار مربوط به نحوه ساخت بازيهاي جدي و آموزشي و نحوه طراحي آنها را دريافت نمايند. نکته جالب در بحث اين تحريمها، تقويت دولتهاي عربي منطقه توسط بازيسازان غربي است. هر چه که ايران بيشتر با تحريم در صنعت بازيهاي رايانهاي روبرو ميشود کشورهاي عربي منطقه بر خلاف آن با تشويق بازيسازان غربي روبرو شده و با قرار گرفتن آخرين تکنولوژيهاي بازي در اختيارشان اين امکان به انها داده مي شود تا بازيهايي با کيفيتتر بسازند. حمايت استوديوي بازيسازي فرانسوي «يوبي سافت(Ubisoft)» از عربستان سعودي و ساخت استوديويي مجزا در ابوظبي به منظور آموزش و ساخت بازيهايي مطابق با فرهنگ و تاريخ عربي، يکي از نمونههاي حمايت غرب از صنعت بازيسازي اعراب است. حمايتهاي غربيها از شکلگيري صنعت بازي در کشورهاي عربي از يک سو و تحريم ايران از سوي ديگر، دليلي بر سياست مزورانه آنها براي عقب نگه داشتن ايران از پيشرفت در اين صنعت فرهنگي و استراتژيک است. در کنار دستيابي راحت دولتهاي عربي به آخرين تکنولوژيها و تبليغ فرهنگ عربي به عنوان فرهنگ منطقه، درآمدهاي کلاني که اين صنعت در اختيار دولتها قرار ميدهد، با پيشرفت يک جانبه عربستان در اين صنعت تاثير بيشتري خواهد داشت و عربستان بسيار سهلتر از جمهوري اسلامي ايران مي تواند بازار منطقه را از آن خودش کند و به تبليغ فرهنگي و کسب درآمد بپردازد. رقابتي نابرابر که در آن به خاطر تحريم هاي ظالمانه حق آشنايي و استفاده برابر از تکنولوژيهاي روز از ايران گرفته شده است.