بازي‌هاي رايانه‌اي اکنون مدت زيادي است با ارائه تجارب تعاملي‌اي که امکان به کارگيري و پيگيري کالري‌هاي سوزانده شده را مي‌دهد، پيشگام تکنيک‌هاي جديد در کاهش وزن شده‌اند. اما اين بازي‌هايي که مي‌تواند مغز افراد را نسبت به تنقلات بي‌ميل کند، چگونه عمل مي‌کند؟ محققان دانشگاه «اکستر1» و دانشگاه «کارديف2» در بريتانيا روي اين موضوع متمرکز شده‌اند که يک بازي رايانه‌اي توليد کنند که ميل افراد را نسبت به ميان وعده کنترل و به کاهش وزن کمک کند. در مطالعه جديد اين گروه که در مجله «اپتايت3» (اشتها) منتشر شده است، روانشناسان موفقيت در مراحل اوليه بازي جديدشان به نام «آموزش مغز» را گزارش کرده‌اند.
در حال حاضر به طور متوسط 64 درصد از بزرگسالان در انگلستان، بيشتر به دليل پرخوري و مصرف الکل، چاق و يا داراي اضافه وزن محسوب مي‌شوند. محققان اميدوارند با تمرکز بازي جديدشان بر آموزش بازيکنان براي مقاومت در برابر اين عادات بد غذايي، آنان در نهايت به شرکت‌کنندگان امکان بدهند که به وزن مناسب دست يابند.
دکتر «ناتاليا لارنس4»، به همراه همکارانش، يک نوع بازي طراحي کرده‌اند که در آن تنقلات غيرسالم، «غير جذاب» به نظر بيايند. در هنگام بازي، بازيکنان بايد از کليک روي تصاوير مواد غذايي ناسالم، مانند کوکي‌ها اجتناب کنند در حالي که با کليک روي تصاوير ديگر (گزينه غذاهاي سالم)، برنده مي‌شوند. محققان بر اين باورند که افراد با انجام اين بازي بطور ناخودآگاه، احتمال اينکه از غذاهايي با کالري بالا استفاده کنند را کم مي‌کند. پژوهش اخير که توسط تيمي تحقيقاتي انجام شده است، نشان داد که اين شکل از آموزش، قدرت تعيين کننده‌اي در مصرف کالري در افراد دارد.
براي اين بررسي، محققان با همکاري «ولکام تراست» از 83 بزرگسال بين سنين 23 تا 65 سال، با طيف «بي.ام.آي5» (شاخص توده بدني) 21 تا 46 استفاده نموده‌اند، به عبارت ديگر، افراد نمونه‌گيري شده از سالم به چاق در نظر گرفته شده‌اند. سپس، پژوهشگران از شرکت‌کنندگان خواستند مصرف غذاهاي پر کالري خود را، حداقل سه بار در هفته ثبت کنند، در غير اين صورت آنها در کنترل عادات مصرف تنقلات خود به مشکل برخواهند خورد.
از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا چهار جلسه 10 دقيقه‌اي از هر بازي مربوط به غذا و يا يک جلسه بازي کنترل (براي کنترل اثر بازي مربوط به غذا) را انجام دهند. يک هفته قبل، محققان آموزشي، شرکت کنندگان را وزن کردند و به آنان برنامه غذايي روزانه دادند تا بررسي کنند که آيا تمايل به خوردن غذاهاي ناسالم دارند يا نه. سپس محققان شرکت‌کنندگان را يک هفته پس از آموزش، وزن کردند و از آنها خواستند که اين برنامه‌هاي غذايي را مجددا پر کنند تا هرگونه تغيير در اولويت را مشاهده کنند.
نتايج نشان داد کساني که در جلسات بازي‌هاي مربوط به مواد غذايي شرکت کرده بودند به طور ميانگين در هفته حدود 680 گرم کاهش وزن داشته‌اند و220 کالري کمتر در روز مصرف کرده‌اند. محققان همچنين شاهد کاهش «تمايل» به حجم کالري غذاهايي که در بازي مورد استفاده قرار گرفته بود، بودند. بسيار جالب‌تر اينکه، کاهش وزن و کاهش مصرف خوراکي‌هاي ناسالم، در طي يک دوره شش ماهه بعد از جلسات بازي حفظ شده بود. اين اثرات در گروه کنترل با 42 شرکت کننده مشاهده نشد.
«لارنس» و تيم او با نتايج خود بسيار خوشحال شدند و اميد به بررسي بيشتر براي نحوه آموزش احتمالي مغز براي کاهش ميزان استفاده از تنقلات دارند. اين يافته‌ها پيشنهاد مي‌دهند که يک ابزار مختصر و ساده رايانه‌اي مي‌تواند رفتار روزمره مردم را تغيير دهد. لارنس در يک بيانيه مطبوعاتي گفت: “اين تحقيقات هنوز در مراحل ابتدايي خود به سر مي‌برند و تاثيرات نسبتا کم مي‌باشد. اثرات بزرگتر و ثبت شده با اقدامات دراز مدت، نياز به هدايت دارند.”
با وجود نياز به آزمايش بيشتر، لارنس خوش بين است که اين آموزش موفق خواهد شد. وي گفت: “يافته‌هاي ما نشان مي‌دهد که اين رويکرد آموزش شناختي ارزش پيگيري دارد. اين روش براي اجرا، آزاد و آسان است و 88 درصد از شرکت‌کنندگان گفته‌اند که از بازي با آن خرسند خواهد بود و اين بازي را به يک دوست معرفي خواهند کرد. اين روش شروعي براي امکانات و فرصت‌هاي هيجان انگيز بازي‌هاي رايانه‌اي به منظور مداخلات جديد تغيير رفتاري بر اساس فرايندهاي روانشناختي زمينه‌اي است.”
تيم لارنس به تازگي حمايت شوراي تحقيقات اروپا را دريافت کرده و در نظر دارد نوع جديدي از آموزش «توقف» را در يک آزمايش بزرگتر تست کند.
1. University of Exeter
2. Cardiff University
3. Appetite
4. Dr Natalia Lawrence
5. Body Mass Index
