در طي ده سال گذشته رشته‌هايي نظير مهندسي، ادبيات، جامعه‌شناسي و مطالعات يادگيري توجه بسيار زيادي به بازي‌هاي رايانه‌اي داشته‌اند. ايده ابتکاري «گيم‌فيلاسفي1» فرصتي براي مطرح کردن بحث‌هايي در مورد مسايل فلسفي بروز کرده در بازي‌ها مي‌باشد. به وسيله «گيم فيلاسفي»، نه تنها درک‌هاي مختلف نسبت به پديده بازي‌هاي رايانه‌اي به اشتراک گذاشته مي‌شود بلکه با مشارکت و هم‌انديشي، اصول فلسفي جديدي از آن بدست خواهد آمد، که آن، «فلسفه بازي‌هاي رايانه‌اي2» ناميده مي‌شود. اين مبحث همانند فلسفه فيلم‌ها و يا فلسفه ادبيات داراي اهميت بالايي مي‌باشد.
ايده اوليه «گيم فيلاسفي» در طي سميناري در سال 2005 بوجود آمد. در آن سال، مرکز پروژه‌هاي فلسفي، دپارتمان فلسفه، مطالعات ادبي باستاني، تاريخ هنر و ايده‌ها در دانشگاه «اسلو3» با مرکز تحقيقاتي بازي‌هاي رايانه‌اي در دانشگاه فناوري اطلاعات «کوپنهاگن4» تماس برقرار مي‌کنند و کارگاهي در مورد مسائل فلسفي که در بازي‌ها ظاهر مي‌شوند، برگزار مي‌کنند. از آن زمان تا به حال، گروه بزرگ‌تر شده است و شرکت کنندگان بيشتري به اين مقوله پيوسته‌اند. اين شبکه هنوز به صورت غير رسمي سازماندهي مي‌شود و کنفرانس به عنوان گردهمايي براي فلسفه‌دانان و دانشمندان و استوديوهاي بازي‌سازي و رشته‌هاي مختلف مي‌باشد.
هر ساله يک کشور ميزبان اين کنفرانس بين المللي بوده است و از سال 2005 تا به حال هشت کنفرانس «فلسفه بازي‌هاي رايانه‌اي» برگزار شده است و کشورهايي نظير دانمارک، ايتاليا، آلمان، نروژ، يونان، اسپانيا و ترکيه ميزبان اين کنفرانس بين المللي بوده‌اند.
هشتمين کنفرانس «گيم فيلاسفي»، اخيرا در ماه نوامبر سال 2014 در شهر استانبول ترکيه برگزار شد. موضوع اين کنفرانس، «آزادي در بازي کردن5» بود و انديشمندان متعددي در اين کنفرانس بين المللي به ارائه مقاله و ايراد سخنراني پرداختند. اين کنفرانس سه سخنران برجسته داشته است به نام «توماس هورکا6»، «پاتريک کروگان7» و «ماري فلاناگن8».
«توماس هورکا» يک فيلسوف کانادايي است که کرسي استادي را در رشته مطالعات فلسفي دانشگاه تورنتو دارا است. وي کارهاي متعددي را در موضوعاتي از قبيل «خوبي»، «فضيلت» و «اخلاق» منتشر کرده است.
«پاتريک کروگان» عضو مرکز پژوهشهاي فرهنگي دانشگاه بريستول در غرب انگلستان است. وي نويسنده کتاب «سبک گيم‌پلي: جنگ، شبيه‌سازي و فرهنگ‌تکنولوژي» است. همچنين او مقالات متعددي را نيز در زمينه بازي‌هاي رايانه‌اي و فرهنگ تکنولوژي دارد.
«ماري فلاناگن»، آزمايشگاه بين المللي تحقيقاتي بازي را تاسيس و هدايت کرده است. او بيش از 20 مقاله انتقادي پيرامون «فرهنگ ديجيتال» و «بازي کردن» نوشته است و کتاب‌هايي با عناوين «بازي‌کردن انتقادي (2009)» و «ارزشها در بازي کردن بازي‌هاي ديجيتال (2014» را به رشته تحرير درآورده است. فلاناگن درباره اينکه چگونه بازي‌ها، سيستم‌هاي تعاملي و فعاليت‌هاي آنلاين مي‌توانند براساس ارزش‌هاي انساني بازطراحي شوند، تحقيق مي‌کند.
علاوه بر سخنرانان برجسته و کليدي اين کنفرانس سخنراني‌هايي با موضوعات متنوع و حول محور «آزادي در بازي کردن» در هشتمين دوره از اين کنفرانس انجام شد که عبارتند از:
– آزادي و اصول: هستي شناسي سياسي بازي‌ها (ويليام هوبر، دانشگاه آبرتي)
– بازي‌ها و جهان باز (جاناتان هرينگتون، دانشگاه مالتا)
– سيالي بازي (تي گوين، دانشگاه يوتا والي)
– آزادي اواتارها (جارک ليبوريسن، دانشگاه ناتينگهام)
– بازي کردن به مثابه تجربه استقلال شناختي (جان ريچارد سگنگ، دانشگاه اسلو)
– عبور ارادي به مثابه دستگاه روايت تعاملي (دانيل مينپلاکبام، دانشگاه بيلفلد)
– آزادي در بازي‌ها: بين ملالت و ترس (سباستين مورينگ، دانشگاه هنگ کنگ)
– از حرکت تا انتخاب: آزادي واقعي و غيرواقعي در بازي‌هاي ويدئويي (ايوان موسکا، دانشگاه تورينو)
– عليه شبيه‌سازي خودبنيان (اندرياس گرگرسن، دانشگاه کپنهاگ)
– ميان زندگي و بيان: تعليق آزادي (مارتا ماتيلدا، دانشگاه لوئر سيليسيا)
– آزادي به مثابه انتخابي معنادار: درس‌هاي فلسفي از بازي‌هاي ويديويي (جر سوربر، دانشگاه دنور)
– آزادتر از آنچه فکر مي‌کنيم: طراحي بازي به مثابه تمرين آزادي (استفانو گوالني، دانشگاه علوم کاربردي بردا)
– آزاد شو! جستاري در زندگي اخلاقي در«سکند لايف»
فلسفه بازي‌هاي رايانه‌اي را مي‌توان زيرمجموعه‌اي از فلسفه تکنولوژي دانست. پرسش بنيادين در اين فلسفه، درباره ماهيت «بازي رايانه‌اي» است يا به عبارتي ديگر اينکه اصولا «بازي رايانه‌اي چيست؟» و مرزبندي آن با ساير حوزه‌هاي نزديک به آن نظير «سرگرمي‌هاي الکترونيکي» و «سرگرمي‌هاي تعاملي» چگونه است؟
اين پرسش، فراتر از سوال از ماهيت يک پديده تکنولوژيک، سوال از تبعات و الزاماتي است که در آينده زندگي بشر بوسيله اين تکنولوژي جديد پديد خواهد آمد. اصولا هر کشوري که بيشتر بتواند بر روي اين زمينه علمي تمرکز کند، فرصتي بزرگ را براي برنامه‌ريزي استراتژيک پيرامون اين تکنولوژي با نفوذ خواهد يافت و مي‌تواند بدين وسيله نبض تحولات آينده را در دست داشته باشد. اما اگر از شناخت اين حوزه علمي غفلت ورزد قطعا با چالش‌هاي عظيمي در مواجهه با توليدات ديگر کشورها دست و پنجه نرم خواهد کرد و در واقع اين فرصت استثنائي به تهديدي سخت مبدل خواهد شد.
برگزاري اين کنفرانس علمي در هشتمين سال از برگزاري خود در کشورهاي اروپايي، نشان از اهميت بالاي اين زمينه مطالعاتي و علمي در بررسي اين پديده فراگير و با نفوذ دارد که تا کنون ما از ورود به اين حوزه غفلت ورزيده‌ايم.
1. Game Philosophy
2. Philosophy of Computer Game
3. Oslo
4. Copenhagen
5. Freedom in Play
6. Thomas Hurka
7. Patrick Crogan
8. Mary Flanagan
